Leergang Beleidsadviseur en Projectleider in het Sociaal Domein (post-hbo)

De omgeving waarin beleidsadviseurs werken verandert in snel tempo. Gemeenten hebben sinds de drie decentralisaties (Wmo, Participatiewet, Jeugdwet) meer mogelijkheden én meer verantwoor­delijkheden om het sociale beleid naar eigen inzicht vorm te geven. Daarbij verandert ook de relatie tussen de gemeente en de (actieve) burgers en de maatschappelijke organisaties die steeds vaker invloed willen uitoefenen op het beleid en zelf initiatieven en oplossingen aandragen. Van de beleidsadviseur vraagt dit dat zij vorm kunnen geven aan nieuwe ontwikkelingen door midden in de samenleving te staan en een brug kunnen slaan tussen beleid en uitvoering.

De beleidsadviseur is in de praktijk dan ook vaak een projectleider. Naast algemene projectmanagementvaardigheden vraagt dit om een aantal specifieke en bijzondere vaardigheden, vanwege de complexiteit en maatschappelijke impact van projecten die zich in een politieke context voordoen. Projecten binnen het sociaal domein (zoals WMO, Jeugdwet, Participatie, Gezondheid) vereisen samenwerking met diverse belanghebbenden en een goed begrip van beleid, wet- en regelgeving, verschillende rollen en taken en maatschappelijke behoeften.

Bij beleidsadviseur wordt vaak gedacht aan een theoretische baan, maar niets is minder waar. Je ontwikkelt creatieve oplossingen voor maatschappelijke problemen. Je staat middenin het werkveld, waarbij je creëert, innoveert en probeert. Kortom: minder vergaderen en schrijven en meer doen! Dit vraagt politieke sensitiviteit, strategisch denken, inhoudelijke kennis, adviesvaardigheden, verbindende vaardigheden, creativiteit en skills als projectleider om nieuw beleid te vertalen naar de uitvoering.

Complete Leergang beleidsadviseur en projectleider Sociaal Domein
SHMC verzorgt een leergang voor beginnende beleidsadviseurs die ook projecten gaan leiden. In deze praktijkgerichte leergang krijg je inzicht in alle relevante aspecten en ontwikkelingen in het sociaal domein. De basis komt aan bod, met daarin relevante wet- en regelgeving en de rol van de gemeente daarin én je ontwikkelt vaardigheden waardoor je moeiteloos kunt schakelen tussen de diverse disciplines en partijen, samenwerking organiseert en regie op het netwerk houdt. Je krijgt alle kennis die je nodig hebt om vol vertrouwen projecten te gaan leiden. Maar nog belangrijker is dat je je nieuwe kennis en vaardigheden kunt toepassen in je eigen werkpraktijk.

Doelgroep
De leergang is geschikt voor (toekomstige) beleidsadviseurs en projectleiders in het sociaal domein. Ook als je al een tijd werkzaam bent in het sociaal domein en je vaardigheden wil uitbreiden biedt het programma je een mooie basis om door te ontwikkelen. Wil je bijvoorbeeld de stap maken van uitvoering naar beleid? Dan biedt deze leergang je een goede basis.

Vereiste voorkennis
De leergang wordt verzorgd op post hbo-niveau. De voertaal is Nederlands. Voor deze opleiding gelden geen verdere specifieke vooropleidingseisen. De leergang heeft het grootste effect als je de stof direct kunt vertalen naar je eigen praktijk. Het heeft daarom de voorkeur als je je in de praktijk bezighoudt met een beleids-, advies- of projectopdracht in het sociaal domein.

Hoofddocent
De hoofddocent tijdens deze leergang is Sandra Lousma. Sandra is een ervaren, eigentijdse en creatieve beleidsadviseur en projectleider in het sociaal domein. Zij wordt vaak ingezet als verbindende schakel tussen praktijk en beleid voor met name gemeenten, zorg-organisaties en onderwijs.

Gastsprekers
Tijdens verschillende onderdelen van deze leergang leveren inhoudelijke en inspirerende vakspecialisten een gastbijdrage.

Praktijkgericht in een gemoedelijke setting
De hoofddocent en de gastsprekers weten vanuit hun praktijkervaring een veilige en gemoedelijke setting te creëren waarin het draait om interactie en het delen van kennis en ervaringen. Het streven is, dat je datgene wat je leert de volgende dag ook daadwerkelijk moet kunnen meenemen en toepassen in je eigen praktijk.

 Jouw resultaat
Na deze leergang:

  • Heb je een goed beeld van de functie beleidsadviseur en projectleider binnen het Sociaal domein en heb je een reëel beeld van wat het werk precies in houdt.
  • Weet je je rol als beleidsadviseur binnen het sociaal domein optimaal te benutten om de nodige verandering in te zetten en initieer en realiseer je effectieve netwerksamenwerking tussen de partners in het sociaal domein.
  • Ken je de stappen in het proces van beleidsontwikkeling en kun je deze in de praktijk toepassen, van het verhelderen van de opdracht, het analyseren van het probleem, het in beeld brengen van de gewenste eindsituatie en de mogelijk oplossingsrichtingen tot het zorgdragen van een goede landing van je advies.
  • Ken je de bedoeling en regelgeving van de Participatiewet, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de Jeugdwet, de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening en de rol, taken en verantwoordelijkheden van de gemeente hierin.
  • Ben je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen het sociaal domein en weet je hierbij het juiste instrument in te zetten om resultaat te bereiken.
  • Ben je in staat om bij aanvang van je opdracht helder te krijgen wat precies de opdracht is en kun je heldere, haalbare doelen stellen.
  • Kun je beleidsdoelstellingen vertalen naar concrete projectplannen.
  • Kun je een project effectief opstarten, monitoren en succesvol afronden binnen de gemeentelijke context.
  • Heb je overzicht op en inzicht in de verschillende belanghebbenden en kun je goed schakelen tussen de partijen waarbij je zorgt voor brede betrokkenheid en ondersteuning van je project.
  • Ben je in staat om overzicht te houden op je project en kun je flexibel en probleemoplossend werken in de dynamische omgeving van het sociaal domein.
  • Kun je kostenbewust werken.
  • Kun je verschillende tools inzetten.
  • Heb je een beginnend netwerk opgebouwd met verschillende andere (aankomende) beleidsadviseurs of projectleiders.

Programma en planning
De 13 daagse Leergang is als volgt opgebouwd:

Trainingsonderdeel Planning
1.      Oriëntatie en introductie vrijdag 26 september 2025
2.      Context van sociaal Domein / Beleid en Beleidsontwikkeling vrijdag 10 oktober 2025
3.      De toolkit van de beleidsadviseur vrijdag 31 oktober 2025
4.      Participatiewet, armoede en schulden / Jeugdwet vrijdag 21 november 2025
5.      Wmo / Gezondheid vrijdag 12 december 2025
6.      Effectief adviseren en gesprekstechnieken vrijdag 9 januari 2026
7.      Opdrachtgeverschap en contractmanagement / Samenwerken in ketens en netwerken vrijdag 30 januari 2026
8.      De praktijk vrijdag 20 februari 2025
9.      Presentatie beleidsopdracht vrijdag 13 maart 2026
10.   Kaders van een project / Doelstellingen en succesfactoren projectmanagement vrijdag 27 maart 2026
11.  Tools en technieken van de projectleider vrijdag 17 april 2026
12.  Rollen en verantwoordelijkheden vrijdag 1 mei 2026
13.  Leiderschap: omgaan met budgetten, weerstanden, structuren en culturen vrijdag 22 mei 2026

De lesdagen vinden eens per 3 weken plaats, zodat er tussentijds voldoende ruimte is om het geleerde in de praktijk toe te passen en te werken aan je praktijkopdracht. De lesdagen starten om 9:00 uur en duren tot 16:30 uur.

Hieronder vind je een complete uitwerking van het programma

Intake
Voorafgaand aan de start van de leergang nemen wij contact met je op voor een telefonisch intakegesprek. Dit gesprek bestaat uit een korte kennismaking, het bespreken van informatie over de leergang, het inventariseren van  jouw persoonlijke leerdoelen, en het delen van verwachtingen.

Locatie en catering
De leergang vindt plaats op een centrale plaats in Noord-Nederland, in of rondom Assen. Tijdens alle lesdagen is de catering volledig verzorgd.

Studie, zelfstudie en opdracht
Deze leergang bestaat uit 13 lesdagen. Voorafgaand aan elke lesdag wordt je gevraagd om thuis de lesstof alvast door te nemen, zodat tijdens de lesdag zoveel mogelijk ingegaan kan worden op de daadwerkelijke toepassing van de lesstof. Je rond de onderdelen af met een praktijkgerichte opdracht. Tussentijds is de docent beschikbaar voor coaching en begeleiding. De verwachte tijd voor zelfstudie, voorbereiding en het uitwerken van de opdracht bedraagt gemiddeld 4 uur per lesdag.

Groepsgrootte
Per leergang is er ruimte voor minimaal 6 tot maximaal 15 deelnemers. We werken bewust met kleine groepen, zodat iedere deelnemer optimaal kan participeren en de deelnemers elkaar goed leren kennen. Op deze manier kunnen we voldoende aandacht besteden aan de persoonlijke leerdoelen van de verschillende deelnemers. De aanpak gedurende het programma is zeer interactief en deelnemers worden middels vragen en opdrachten aangezet om vooral zelf tot nieuwe inzichten en ontwikkeling te komen.

Materiaal
Voorafgaand aan de opleiding ontvang je een syllabus met het lesmateriaal. Daarnaast maak je tijdens de duur van de studie gebruik van een digitale leeromgeving, waarin je contact hebt met je medestudenten en de docent, naslaginformatie kunt raadplegen en opdrachten kunt uploaden.

Diploma
Als je de volledige Leergang met goed gevolg hebt afgerond dan ontvang je een post Hbo diploma.

Investering
De kosten voor deelname aan deze zeer complete Leergang bedragen € 6.750. Dit is inclusief het trainingsmateriaal, de locatie, het cateringsarrangement, tussentijdse coaching en begeleiding en de examineringskosten. De kosten zijn exclusief BTW.

Inhoudelijk programma

Dag 1:
Oriëntatie en introductie

  • Introductie op de leergang, kennismaking en delen conceptdoelstellingen
  • Welke ideeën heb jij bij beleidswerk of projectmatig werken in de gemeente?
  • Een werkdag in de praktijk
  • Verschillende terreinen
  • Ontwikkelingen in het sociaal domein
  • Vaardigheden en houding

Dag 2:
Ochtend: Context van het sociaal domein

  • Het sociaal domein, recente ontwikkelingen en een blik op de toekomst
  • De gemeentelijke organisatie en besluitvorming
  • De veranderende rol van de overheid en de relatie met de burger en netwerkpartners

Middag: Beleid en beleidsontwikkeling

  • De beleidscyclus: van voorbereiding, naar visievorming, uitvoering en evaluatie
  • De rol van de beleidsadviseur in het sociaal domein
  • Stappen in de beleidsvorming
  • Fasen van het adviesproces
  • Formuleren van je opdracht
  • Introductie op de opdracht
  • Definitief formuleren van je persoonlijke leerdoelen

Dag 3
Toolkit van de beleidsadviseur

  • De Toolkit: Traditionele en nieuwe beleidsinstrumenten
    • Stakeholder en krachtenveldanalyse
    • Gedragsinstrumenten
    • Verwerven van steun of kennis
    • Financiële sturing
    • Sociale sturing
    • Co-regulering en zelfregulering
    • Innovatie bevorderende instrumenten
    • Sturing van de uitvoering
  • Monitoring
  • KPI’s
  • Gebruik van data en storytelling
  • Meet en screeningsinstrumenten
  • Burgerparticipatie en tevredenheidsonderzoek

Dag 4:
Ochtend: Participatiewet, armoede en schulden

  • Wet- en regelgeving
  • Doel, uitgangspunten en begrippen
  • Doelgroep en maatschappelijke partners
  • Financiële stromen
  • Arbeidsmarktregio’s
  • Handhaving, sturing en ontwikkeling van de uitvoering
  • Actuele ontwikkelingen en uitdagingen
  • Samenhang met andere wet- en regelgeving

Middag: Jeugdwet

  • Wet- en regelgeving
  • Doel, uitgangspunten en begrippen
  • Doelgroep en maatschappelijke partners
  • Financiële stromen
  • Handhaving, sturing en ontwikkeling van de uitvoering
  • Actuele ontwikkelingen en uitdagingen
  • Samenhang met andere wet- en regelgeving

Dag 5:
Ochtend: Wmo

  • Wet- en regelgeving
  • Doel, uitgangspunten en begrippen
  • Doelgroep en maatschappelijke partners
  • Financiële stromen
  • Handhaving, sturing en ontwikkeling van de uitvoering
  • Actuele ontwikkelingen en uitdagingen
  • Samenhang met andere wet- en regelgeving
  • Toezicht sociaal domein
  • Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

Middag: Gezondheid

  • Wet- en regelgeving
  • Doel, uitgangspunten en begrippen
  • De praktijk
  • Doelgroep en maatschappelijke partners
  • Jurisprudentie
  • Actuele ontwikkelingen
  • Samenhang met andere wet- en regelgeving

 

Dag 6:
Effectief adviseren en gesprekstechnieken

  • Kenmerken van een goede adviseur
  • Adviseren in een politieke context
  • Effectief communiceren
  • Beinvloeden zonder macht
  • Het nemen van besluiten
  • Omgaan met diverse belangen
  • Omgaan met weerstand en conflicten
  • Competentieontwikkeling
  • Comfortabel worden in verschillende settingen
  • Toepassen van opgedane kennis in trainingsoefeningen

Dag 7:
Ochtend: opdrachtgeverschap en contractmanagement

  • Rechtsbeginselen
  • Kwaliteitseisen
  • Grip op financiën: P&C-cyclus, effecten en risico
  • Inkoop- en contractmanagement

Middag: Samenwerken in ketens en netwerken

  • Visie op netwerk- en ketensamenwerking
  • Regievormen
  • Het betrekken van het bestuur
  • Creatieve werkvormen
  • Initiëren, implementeren en borgen ketensamenwerking
  • Risicoanalyse
  • Ketenfinanciering en informatisering

    Dag 8:
    De praktijk

    • Ervaringen uit de praktijk
    • Kennismaking met verschillende ervaren adviseurs
    • Oefenen aan de hand van concrete voorbeelden met zaken als opdrachtverheldering, afbakening, belangenafwegingen, adviseren etc.

    Dag 9:
    Presentatie beleidsopdracht

    • Presentatie eigen beleidsopdracht
    • Peer to peer feedback
    • Feedback van panel van experts en opdrachtgevers
    • Terugblik eerste deel van de leergang

    Dag 10:
    Ochtend: De kaders van een project

    • Wat is een project (en wat niet!)
    • Wat is het onderscheid tussen projecten en reguliere werkzaamheden
    • Wat is de projectlevenscyclus

    Middag: Doelstellingen en succesfactoren

    • Projectdoelstellingen en succesfactoren
    • Doelstellingen formuleren
    • Wanneer is je project geslaagd (of gefaald?)
    • Het belang van stakeholders
    • Stakeholderanalyse maken
    • Definiëring van je projectscope en afbakening
    • Bespreken opdracht

    Dag 11:
    Tools en technieken projectmanagement

    • Wat zijn belangrijke projectmanagementtermen en methodieken?
    • Het werken met planningstools
    • Het werken met risico-inschattingstools
    • De praktijk

    Dag 12:
    Rollen en verantwoordelijkheden

    • De rol van de projectleider en benodigde competenties
    • Samenwerking en verwachtingen
    • Verantwoordelijkheid en rollen helder krijgen
    • Opdracht bespreken
    • De praktijk

    Dag 13:
    Leiderschap: omgaan met budgetten, weerstanden, structuren en culturen

    • Kosteninzicht, kostenraming en budgetbewaking
    • Omgaan met weerstand en veranderingen implementeren
    • Organisatiecultuur en -structuur begrijpen
    • Leiderschap
    • KPI’s en uitvoeringsplannen
    • Innovatie in het sociaal domein
    • Afronden opdracht en presenteren
    • Gezellige afsluiting

    Meld je nu aan voor de Leergang Beleidsadviseur en Projectleider in het Sociaal Domein